O nadpotliwości możemy mówić w momencie, kiedy gruczoły potowe zlokalizowane na podeszwach stóp zaczynają pracować ponad normę. Na podeszwach stóp znajduje się bardzo dużo ekrynowych gruczołów potowych, których podstawową funkcją jest termoregulacja. Kiedy gruczoły te zwiększają produkcje oraz wydzielanie potu ponad powszechnie uznawaną normę, konieczną do utrzymania prawidłowej temperatury ciała pojawia się tytułowa nadpotliwość. Nadmierne wydzielanie potu może wynikać z:

• Nieprawidłowej regeneracji zakończeń nerwowych pobudzających gruczoły potowe do wydzielania potu
• Zbyt dużej ilości gruczołów potowych
• Nieprawidłowej pracy naczyń odżywiających gruczoły potowe

W przypadku pocenia się ograniczonego do stóp, dłoni lub pach – rzadziej stwierdza się podłoże chorobowe. Nadpotliwość może wiązać się z występowaniem różnych chorób układowych, jednak nie musi być jednocześnie objawem choroby.

Problem nadpotliwości dotyka ok 2 – 3% populacji. Dolegliwości pojawiają się najczęściej w drugiej lub trzeciej dekadzie życia, ale mogą wystąpić również w młodszym wieku, nawet we wczesnym dzieciństwie. Wtedy mamy do czynienia z nadpotliwością pierwotną (samoistną) – uwarunkowaną genetycznie, która charakteryzuje się nadmierną stymulacja gruczołów przez nerwowy układ współczulny. U osób z tą dolegliwością można zaobserwować powstawanie na skórze kropel potu, powiększanie ich i ostatecznie zlewanie. Ta postać nadpotliwości najczęściej ogranicza się do jednej lub dwóch powierzchni, gdzie znajduje się największe skupisko gruczołów potowych (stopy, dłonie, pachwiny, czoło).

Drugim rodzajem nadpotliwości jest nadpotliwość wtórna. Ta może być wywoływana przez wiele czynników wewnątrzpochodnych. Często jest objawem takich schorzeń jak:

• Nadczynność tarczycy
• Cukrzyca
• Nadczynność przysadki
• Przewlekła infekcja
• Zaburzenia krążenia krwionośnego

Może być też skutkiem zachwiania równowagi metaboliczno-hormonalnej (otyłość, menopauza, miesiączka). Najczęściej ma postać uogólnioną i dotyczy całego ciała, nasilenie następuje w nocy. W tym przypadku nie zaobserwujemy kropel potu, a spotkamy się z dobrze widocznymi, zbielonymi obszarami zmacerowanego naskórka.

Czynniki zewnętrzne, które nasilają problem z potliwością to:

• Nieprawidłowa, zaniedbana higiena
• Nieodpowiednie obuwie – zbyt ciasne, wykonane ze sztucznego materiału
• Wielogodzinne noszenie zakrytego obuwia
• Noszenie syntetycznych skarpet/rajstop
• Praca w wilgotnym środowisku lub w wysokiej temperaturze otoczenia
• Intensywne uprawianie sportu

Nadpotliwość powoduje zmacerowanie i rozpulchnienie warstwy rogowej naskórka, zakłócenie homeostazy mikrobiologicznej skóry i osłabienie jej odporności. Stwarza to idealne warunki infekcjom wirusowym, grzybiczym i bakteryjnym (m.in. keratoliza dziobata).

W gabinecie podologicznym walka z nadpotliwością zaczyna się od obszernego wywiadu, gdyż wiele czynników może mieć wpływ na działanie gruczołów potowych. Następnie podolog podejmuje terapie i zaleca specjalne preparaty do stosowania w domu. Najczęściej wiąże się to z regularnymi wizytami na zabiegu podologicznym oraz kontrolowaniu stanu skóry, a także wdrożeniem odpowiednich nawyków higienicznych.

Przy walce z nadpotliwością, podolodzy często wspomagają się zastosowaniem metod fizycznych – jonoforeza czy mezoterapia. Na rynku coraz częściej dostępne są również urządzenia do dezynfekcji i dezodoryzacji butów, wykorzystujące działanie promieniowania ultrafioletowego UVC oraz ozonu.

O czym należy pamiętać przy pielęgnacji nadpotliwych stóp?

• Mycie stóp przynajmniej raz dziennie
• Dokładnie osuszanie przestrzeni międzypalcowych
• Regularne usuwanie zrogowaciałego naskórka
• Codzienna zmiana skarpet
• Noszenie tylko przewiewnego obuwia, na zmianę (kilka par butów)
• Stosowanie preparatów do obuwia o działaniu dezodorującym
• Noszenie obuwia zmiennego w miejscach publicznych, np.; basen
• Okresowe poddanie dezynfekcji obuwia (np.; ozonowanie)
• Uregulowanie diety i redukcja używek
• Redukcja nadwagi/otyłości